Hücre bölünmesinden sorumlu, masum bir protein, aslında hücresel savunma sisteminin kritik bir parçası çıktı. Septin’lerin, yakın zamana kadar, sadece ve sadece sitokenez‘de (hücre bölünmesinde) görev aldığı zannediliyordu. Ancak, bu proteinin pek de masum olmadığı; bakteri enfeksiyonu sırasındamoleküler bir hapishaneye dönüşerek, çevre hücreleri bakterilere karşıkoruduğu ortaya çıkarıldı.
Peki bu septin denilen proteinler nedir? Ne işe yararlar? Hücresel savunma sisteminde nasıl görev alıyorlar? Ve nasıl bir hapishaneye dönüşüyorlar?
Maya hücrelerinin bölünmesi sırasında görülen septin (yeşil) proteinleri
Septin, çoğu organizmada bulunan ve özellikle hücre bölünürken yapı iskeleti görevi gören bir protein. Bugüne kadar, bu protein ile gerçekleştirilen çalışmalar genellikle maya hücreleri ile sınırlı kaldığı için diğer olası görevleri hep karanlık kalmış. Bu sebeple, septin’lerin insan hücrelerindeki fonksiyonları bugüne kadar açığa çıkarılmamış.
Fransa‘daki Pasteur Enstitü‘sünden septin’lerin insan hücrelerindeki fonksiyonlarını inceleyen bir araştırma takımı, bu proteinlerin, bunca yıldır önemli gizemi de içinde barındırdığını görmüş. Çalışmaya göre, septin’lerin, patojen bakterilerin etrafını sararak hareketsiz bıraktığı, bu şekilde diğer hücreleri enfekte olmaktan koruduğu gösterilmiş.
Septin proteinleri (kırmızı), bir bakteri (mavi) etrafında kafes oluşturuyor.
Bu yeni savunma sistemi, daha önce hiç bilinmediği için çok önemli sayılıyor. Çünkü, dizanteri ve benzeri hastalıklara karşı yepyeni bir çalışma alanı yaratıyor.
Moleküler Hapishane Nasıl Oluşuyor?
Araştırmada, septin’lerin hapsetme davranışı Shigella bakterileri üzerinde incelenmiş. Shigella, insanda ve diğer primatlarda ölümcül diyareye sebep olan bir patojen bakteri türü. Hücreden hücreye atlayarak yayılan bu patojen türü, hareket etmek için etrafında aktin-polimerlerinden kuyruklar oluşturuyor. Bu kuyruklar yardımı ile,hareket edebiliyor ve yeni konak hücreleri enfekte edebiliyor.
Yapılan çalışmada görülüyor ki, insan hücreleri bu bakterilere karşı karşıya geldiğinde bir acil durum sinyali olan TNF-α üretiyor. Bu acil durum sinyali TNF-α‘nın üretilmesi durumunda septin iplikçikleri, çevredeki mikroorganizmaların etrafını sarıyor. Kapana kısılan bakterilerin kuyruk oluşumu duruyor ve hareket özelliğini kaybediyor. Daha da ilginci, hapis sonrası, Shigella hücreleri otofajiolarak bilinen hücre intiharına giriyor.
Septinleri Artık Daha Fazla Duyacağız
Konu olan makalede, ortaya çıkarılan bu yolun, patojenlerin yayılmasını önleyecek ilk hücresel savunma sistemiolduğu belirtiliyor. Çalışma, maya hücreleri üzerinde çalışılan septinlerin, memeli hücre fizyolojisindeki bilinenden daha dinamik bir rolü olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bundan sonra, septin’ler ve otofaji arasındaki bağlantıyı araştıracak. Ayrıca, septinlerin insanlar için ne kadar önemli olduğu daha ayrıntılı olarak incelenecek. Nitekim, bu proteinler ile ilgili önceki çalışmalarda da,septinlerin çalışmamasının ya da septinleri üreten genlerin mutasyona uğramasının, lösemi, kolon kanseri, Parkinson ve Alzheimer hastalığı gibi nörodejeneretif hastalıklara neden olabileceğini öne sürülüyor.
Shigella kaynaklı dizanteri gibi bu hastalıklara karşı, septin metabolizması önemli bir ufuk açıyor. Bu bağlamdaTNF-α’nın davranışını taklit edecek ilaçlar yardımıyla, septin kafeslerinin etkinliği artırılabilir. Çalışmada rol alanPascale Cossart‘a göre eğer bu moleküler kafeslerin sayısı artırılabilirse, enfeksiyona karşı kullanabileceğimizyeni bir yol da açılmış olacak.
Kaynak: biyorss.com
0 yorum:
Yorum Gönder